Dania: Kluczowe obszary księgowości

Księgowość w Danii dotyczy wszystkich form prawnych działalności gospodarczej. Jednak należy pamiętać, że księgowość firmy jednoosobowej może różnić się od księgowości spółki czy innego przedsiębiorstwa np. poziomem trudności, terminami, których trzeba przestrzegać, wymaganą dokumentacją, obowiązującymi podatkami oraz przepisami prawa. W związku z tym, przedsiębiorca, który chce założyć działalność w Danii, powinien rzetelnie zapoznać ze wszystkimi zagadnieniami. Warto jednak zaznaczyć, że są dwa możliwe rozwiązania: prowadzenie księgowości samodzielnie oraz skorzystanie z pomocy księgowych. Jeśli chodzi o dostępność do takich usług jak obsługa księgowa Dania obfituje w licznych specjalistów, wybrać należy jednak zaufane biuro księgowe w Danii.

Duńska księgowość obejmuje wiele kwestii, m.in. obowiązki sprawozdawcze, rozliczenia przedsiębiorstw, plan duńskich kont księgowych, audyt przedsiębiorstw, terminy, dokumentację, koszty i stawki obowiązujące w poszczególnych rodzajach działalności gospodarczej, rejestrację działalności gospodarczej na terenie Danii, podatki, ubezpieczenia, zasiłki, meldunek i pozwolenia, rozliczenia i korekty dokumentów złożonych do SKAT-u, obowiązki duńskiego pracodawcy, a także Nemkonto, Tastsely, Pension, CPR, A-kasse, kartę zdrowotną. Co ważne, ich nieznajomość i wynikające z tego niedopełnienie obowiązków, może skutkować wysokimi karami pieniężnymi. Dlatego też, tak jak już zostało wspomniane, warto zapoznać się ze wszystkimi zagadnieniami jeszcze przed założeniem własnej działalności w Danii. Na tej stronie znajdziesz wiele istotnych informacji dotyczących księgowości w Danii. Jeśli jednak potrzebujesz poszerzenia wiedzy, możesz zapoznać się z wymienionymi poniżej aktami prawnymi.

1. Przedsiębiorca, który chciałby założyć własną działalność na terenie Danii, powinien zapoznać się z ustawami dotyczącymi duńskiej księgowości:
- ustawa o rachunkowości z 1998 roku - znajdziesz tam informacje o organizacji rachunkowości, prowadzeniu dokumentacji oraz ewidencji gospodarczej;
- ustawa o sprawozdawczości finansowej z 2001 roku (DFSA, zmiany w 2015 roku) - znajdziesz tam informacje o przepisach dotyczących sporządzania sprawozdań finansowych, a także podział przedsiębiorstw na klasy (A, B, C i D).

2. Z punktu przedsiębiorcy ważne są także następujące akty prawne:
- Prawo o Kontaktach - ustawa, która dotyczy zawierania umów;
- Konwencja ONZ - mówiąca o kontaktach na Międzynarodową Sprzedaż Towarów;
- Umowa o współpracy przemysłowej, naukowej i technicznej (1974);
- Umowa w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu (1976, zmiany - 1992);
- Umowa w sprawie rozwoju współpracy gospodarczej (1976);
- Umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochronie inwestycji (1990);
- Umowa o współpracy w zakresie energetyki (1990);
- Umowa o współpracy w dziedzinie ochrony środowiska (1990);
- Umowa o pomocy wzajemnej w sprawach celnych (1992);
- Umowa między b. Ministerstwem Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa RP a Ministerstwem Środowiska i Energii Królestwa Danii w sprawie pomocy dla sektora energetycznego i środowiska (1995);
- Umowa między Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej RP a Ministerstwem Żywności, Rolnictwa i Rybołówstwa Królestwa Danii o pomocy technicznej i współpracy (1999);
- Umowa między Ministerstwem Gospodarki RP i Ministerstwem Handlu i Przemysłu Królestwa Danii w sprawie rozwijania i umacniania sektora prywatnego w Polsce (1999).

3. Pracodawcy, którzy chcą delegować swoich pracowników do pracy na terenie Danii, muszą przestrzegać zasad zawartych w następujących dokumentach:
- dyrektywa UE 96/71 z 16 grudnia 1996 roku o oddelegowaniu pracowników do pracy za granicą (znajdziesz tam: Ustawę o środowisku pracy, Ustawę o równości płac, Ustawę zakazująca dyskryminacji na rynku pracy, Ustawę o stosunkach prawnych, Ustawę o równym traktowaniu mężczyzn i kobiet w zakresie zatrudnienia i urlopu rodzicielskiego),
- duńska Ustawa o delegowaniu pracowników nr 993 (Act Concerning Posting of Workers). Ustawa o sprawozdawczości finansowej z 2001 roku (zmiany - 2015) to akt prawny, który bezwzględnie powinien znać każdy przedsiębiorca, niezależnie od tego, czy prowadzi działalności w Danii, czy dopiero zamierza ją założyć. W tym akcie prawnym można znaleźć ważne informacje o sporządzaniu sprawozdań finansowych, o podziale przedsiębiorstw na klasy (A, B, C i D), a także o audycie duńskich firm. Zgodnie z Ustawą o sprawozdawczości finansowej, podstawą księgowości firm w Danii jest sporządzanie sprawozdań finansowych. W tym dokumencie można także znaleźć obowiązujący w Danii podział przedsiębiorstw na cztery klasy.

Klasa A
- małe i duże prywatne firmy z siedzibą w Danii, które zatrudniają do dziesięciu pracowników na pełny etat;
- suma aktywów: mniej niż 7 milionów koron;
- obrót netto w ciągu roku: poniżej 14 mln koron duńskich;
- nie ma obowiązku przygotowywania sprawozdań finansowych (zamiast tego obowiązek sporządzania sprawozdań w celach podatkowych).

Klasa B
- wszystkie publiczne i prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, komandytowe, fundacje handlowe oraz inne firmy zatrudniające do 50 pracowników na pełen etat.
- suma aktywów: mniej niż 36 mln koron;
- obrót netto w ciągu roku: mniej niż 72 miliony koron;
- obowiązek sporządzania sprawozdań, które muszą zawierać: podsumowanie działalności zarządu, roczny bilans, wykaz zmian w kapitale, rachunek zysków i strat, informacje dodatkowe.

Klasa C
- publiczne i prywatne spółki z o.o, duże i średnie firmy, spółki komandytowe, komercyjne fundacje oraz wszystkie firmy zatrudniające więcej niż 50 pracowników
- suma aktywów: mniej niż 143 mln koron duńskich;
- obrót w ciągu roku: powyżej 286 milionów koron;

Klasa D
- państwowe spółki akcyjne, które mają obowiązek sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z zasadami ustalonymi przez MSSF;
- spółki giełdowe, które są zobligowane do sporządzania jedynie jednostkowych sprawozdań finansowych;
- sprawozdania powinny podsumowywać działalność zarządu spółki, roczny bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów finansowych, wykaz zmian w kapitale własnym i dodatkowe informacje. Ustawa o sprawozdawczości finansowej zawiera również informacje o kontroli sprawozdań finansowych. Mowa jest o audycie wewnętrznym, który musi być obligatoryjnym elementem procesu planowania i modyfikacji systemów księgowych duńskich firm, ale także o audycie, który przeprowadzają niezależni audytorzy. Warto zaznaczyć, że audyt duńskich firm z klasy A i B nie jest obowiązkowy i zależy od ich rocznych obrotów. Zgodnie z klasyfikacją przedstawioną powyżej, ten rodzaj działalności gospodarczej należy do klasy A, a to oznacza, że nie dotyczy go obowiązek sporządzania rocznych sprawozdań finansowych, a jedynie sprawozdań w celach podatkowych. Innymi słowy, rachunkowość działalności jednoosobowej opiera się wyłącznie na rozliczeniach ze SKAT-em, czyli duńskim Urzędem Skarbowym.

Księgowość działalności jednoosobowej jest prosta w prowadzeniu. Podatek jest deklarowany tylko na jednym zeznaniu podatkowym (przychód opodatkowany jest tylko raz). Dotyczy to zarówno podatku dochodowego, jak i podatku VAT (przedsiębiorstwo zostaje nim tylko, gdy jego roczny dochód przekracza 50 tysięcy DKK). Zeznanie to trzeba złożyć raz na 3 lub raz na 6 miesięcy. Warto zwrócić uwagę, że właściciele jednoosobowych firm, którzy odprowadzają podatki i składki, mają prawo do tych samych świadczeń emerytalnych i zdrowotnych, co osoby zatrudnione w Danii. O ile księgowość firm jednoosobowych jest prosta, tak księgowość w duńskich spółkach jest dużo bardziej złożona. Mowa tu o spółkach klasy B, C i D, które mają obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych zawierających rachunek przepływów, rachunek zysków i strat, opis działalności zarządu, bilans, wykaz zmian w kapitale własnym oraz informacje dodatkowe.

Wszystkie spółki w Danii, których papiery wartościowe na rynku regulowanym są przedmiotem obrotu, muszą stosować standardy MSSF, przyjęte przez Unię Europejską. Warto przypomnieć, że duńskie spółki obowiązuje podatek CIT, który wynosi 22%, a jeśli w ciągu roku firma zarobi więcej niż 50 tysięcy koron, to musi także płacić 25-procentowy podatek VAT. Plan duńskich kont księgowych to specyficzny układ kont, który został przyjęty, by prowadzenie ewidencji gospodarczej firmy było bardziej przejrzyste. Taki plan, dzięki szczegółowej liście, pokazuje porządek poszczególnych kont w księdze.

Układ klas kont odnoszących się do struktury rachunku zysków i strat

1. Grupa konta: przychody netto ze sprzedaży towarów; numer konta: 1100; nazwa konta: sprzedaż towarów.
2. Grupa konta: sprzedaż; numer konta: 2100; nazwa konta: sprzedaż.
3. Grupa konta: koszty zewnętrze:
- 3100 - koszt reklamy,
- 3200 - koszty lokalne,
- 3300 - niedobór gotówki,
- 3400 - koszty eksportowanego pojazdu,
- 3900 - pozostałe koszty.
4. Grupa konta: koszty procesu:
- 4100 - wynagrodzenia,
- 4200 - dodatek emerytalny.
5. Grupa konta: amortyzacja:
- 5100 - amortyzacja środków transportu,
- 5200 - amortyzacja wyposażenia.
6. Grupa konta: odsetki; numer konta: 6100; nazwa konta: odsetki (przychody).
7. Grupa konta: odsetki; numer konta: 7100; nazwa konta: odsetki (koszty).
8. Grupa konta: pozycje nadzwyczajne:
- 8100 - zyski nadzwyczajne,
- 8200 - straty nadzwyczajne.
9. Grupa konta: podatki; numer konta: 9000; nazwa konta: podatek dochodowy od osób prawnych.

Układ klas kont odnoszący się do bilansu

1. Grupa konta: aktywa trwałe:
- 112 - rzeczowe aktywa,
- 11120 - samochody,
- 11121 - odpisy umorzeniowe na samochody,
- 11130 - meble,
- 11131 - odpisy umorzeniowe na meble.
2. Grupa konta: aktywa obrotowe:
- 121 - zapasy,
- 12110 - skład,
- 122 - należności,
- 12210 - należności od odbiorców,
- 12220 - rozliczenia międzyokresowe.
- 123 - środki pieniężne,
- 12310 - kasa,
- 12320 - rachunek bankowy,
- 1230 - rachunek oszczędnościowy.
3. Grupa konta: kapitały:
- 121 - kapitał zakładowy,
- 134 - kapitał rezerwowy,
- 135 - wynik finansowy.
4. Grupa konta: zobowiązania:
- 141 - zobowiązania długoterminowe,
- 14110 - kredyty hipoteczne,
- 142 - zobowiązania krótkoterminowe,
- 14210 - kredyt obrotowy,
- 14220 - wierzytelności,
- 14230 - z tytułu dodatku do emerytur,
- 14240 - z tytułu składek na rynek pracy,
- 14250 - rozliczenia podatku,
- 14290 - inne zobowiązania.

Odpisy:

- 21000 - rachunek zysków i strat,
- 22000 - bilans. Koszty, wszelkie rozliczenia, bilanse i aktywa to jedne z wielu kwestii, którymi zajmuje się księgowość w Danii. Duński wzór bilansu przedstawia podział aktywów pogrupowanych na kapitały obce i własne (wg zasad rosnącej płynności), od najmniej płynnych do najbardziej płynnych (gotówka).

1. Aktywa trwałe
- wartości niematerialne: zakończone projekty rozwojowe (w tym koncesje, patenty, znaki towarowe), projekty rozwojowe w toku oraz zaliczki na WNiP, wartość firmy, nabyte koncesje, patenty licencje, znaki towarowe oraz podobne prawa;
- aktywa rzeczowe: grunty i budynki, urządzenia i maszyny, rzeczowe aktywa trwałe w toku i zaliczki na środki trwałe, inne (np. sprzęt, wyposażenie);
- aktywa finansowe: akcje lub udziały w jednostkach powiązanych, należności od jednostek powiązanych, akcje, należności od właścicieli i zarządu, inwestycje w jednostkach stowarzyszonych, należności od jednostek stowarzyszonych, pozostałe inwestycje.

2. Aktywa obrotowe:
- zapasy: surowce i materiały eksploatacyjne, zaliczki na towary, produkcja w toku, wyroby gotowe i towary;
- należności handlowe, od właścicieli i zarządu, od jednostek stowarzyszonych i powiązanych itp., umowy na produkcję w toku, rozliczenia;
- inwestycje: akcje, inwestycje w jednostkach powiązanych, pozostałe inwestycje;
- gotówka: pasywa, rozliczenia międzyokresowe, zobowiązania krótko- i długoterminowe (zadłużenia hipoteczne, inne zadłużenia poniesione przez emisję obligacji, kredyty, udziały w zyskach instrumentów dłużnych, zaliczki otrzymane od klientów, zobowiązania handlowe, wobec jednostek powiązanych i stowarzyszonych, podatek dochodowy, inne zobowiązania),
- kapitały (wniesiony kapitał, agio, kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny, pozostałe kapitały rezerwowe, zysk/strata),
- rezerwy (z tytułu emerytur i podobnych zobowiązań, na podatek doroczny, inne rezerwy). Najczęściej importowane produkty w Danii to samochody i pozostałe pojazdy silnikowe, maszyny, aparaty telefoniczne, ropa naftowa. Z kolei najczęściej eksportowane produkty to leki, chemikalia, mięso, zespoły prądotwórcze, a także ser i twaróg.

Warto wiedzieć, że:
- wszystkie importowane i eksportowane produkty spożywcze na opakowaniu muszą mieć naklejkę ze składem (po duńsku), oraz spełniać kryteria używania konserwantów;
- na opakowaniach produktów, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia (np. leki czy chemia) musi znajdować się stosowne ostrzeżenie.
- przedsiębiorcy, którzy zamierzają importować substancje chemiczne lub produkty zawierające niebezpieczne składniki, muszą sprawdzić, czy dane substancje widnieją na zestawieniu EINECS, dotyczących niebezpiecznych substancji, ponieważ Ministerstwo Środowiska musi zostać poinformowane o każdej substancji chemicznej spoza listy, by przydzielić je do odpowiedniej grupy (do użytku komercyjnego lub prywatnego). 1. Jakie instytucje kontrolują duńskie przedsiębiorstwa?
Kontrolę nad duńską sprawozdawczością finansową, księgowością oraz audytem sprawują dwie instytucje rządowe:
- Duński Urząd Nadzoru Finansowego (DFSA);
- czyli Duński Urząd ds. Biznesu (DBA).

2. Jak długo pracodawca musi przechowywać dokumentację pracownika?
Duńscy pracodawcy przechowywać dokumentację swoich pracowników przez 5 lat (nawet po rozwiązaniu umowy).

3. Co to jest Selvangivelse?
Selvangivelse to formularz zeznania podatkowego, który duński Urząd Skarbowy (SKAT) wysyła na podany przy rejestracji adres podatnika (duński lub polski).

4. Czym jest Oplysningsseddel?
Oplysningsseddel - dokument, który podsumowuje zarobki pracownika. Każdy duński pracodawca ma obowiązek wydać taki dokument swoim pracownikom po zakończeniu przez nich pracy.

5. Jakie są kryteria podziału duńskich firm na klasy?
Duńskie przedsiębiorstwa dzielą się na klasy według następujących kryteriów:
- forma organizacyjno-prawna,
- wielkość firmy,
- suma aktywów,
- roczny obrót (netto),
- liczba zatrudnionych pracowników.

6. Co to jest Forretningsplan?
Forretningsplan to opis firmy, który zwykle sporządza przedsiębiorca (często we współpracy z księgowym). Plan ten zawiera wizję i pomysł założyciela na jego biznes, ale także zakres działań, możliwości finansowych i obowiązków.

7. Co to jest NemKonto?
NemKonto to pracowniczy rachunek bankowy, na który przelewany jest zwrot podatku ze SKAT-u oraz wypłata.

8. Gdzie szukać informacji pomocnych duńskim przedsiębiorcom?
Wiele istotnych informacji na temat rejestracji, księgowości oraz działalności przedsiębiorstw na terenie Danii można znaleźć na stronie internetowej duńskiego Urzędu ds. Działalności Gospodarczej (www.erhvervsstyrelsen.dk). Na tej stronie można także znaleźć wiele informacji na temat duńskich firm, m.in.: nazwę, adres, kontakt, numer CVR, czyli numer rejestracyjny firmy, rodzaj działalności gospodarczej, data założenia i likwidacji danej firmy, dane właścicieli, wspólników, zarządu, liczbę pracowników, informacje dotyczące księgowości, bilansu, sprawozdawczości finansowej oraz dane osób i firmy (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne) itd.

9. Czym jest FSR?
FSR to powstała w 2011 roku, duńska profesjonalna organizacja księgowa, która zajmuje się badaniem rachunkowości, kontrolą sprawozdań finansowych, księgowością i podatkami w duńskich firmach.

10. Jakie produkty powinny być oznaczone znakiem CE?
Znakiem CE powinny zostać oznaczone następujące wyroby:
- zabawki,
- maszyny,
- sprawność energetycznych kotłów wodnych,
- wyposażenia używane w atmosferach potencjalnego wybuchu,
- nieautomatyczne urządzenia wagowe,
- urządzenia gazowe,
- zbiorniki ciśnieniowe,
- sprawność energetyczna zamrażarek i chłodziarek,
- wyposażenia terminali telekomunikacyjnych,
- rekreacyjne łodzie i jachty,
- urządzenia diagnostyczne (in vitro),
- instalacje linowe do przewozu ludzi,
- wyroby budowlane,
- aktywne implanty medyczne,
- dźwigi,
- środki ochrony indywidualnej.

11. Co to jest Årsopgørelsen?
Årsopgørelsen to decyzje podatkowe, które można znaleźć na stronie duńskiego Urzędu Skarbowego.

12. Czy za nierozliczenie się z urzędem w Danii grozi kara?
Konsekwencją braku rozliczenia (lub niezłożenia deklaracji w terminie) jest kara sięgająca nawet 5 tysięcy koron.

13. Czy w Danii istnieje jakaś stała ulga podatkowa?
Tak, ta ulga nosi nazwę Personfradrag. Jest to ulga dostępna dla każdego duńskiego rezydenta podatkowego oraz dla osób, które w tym państwie pracują co najmniej rok.

14. Co oznaczają zwroty Skat til udbetaling oraz Restskat til betaling na decyzji z urzędu?
Skat til udbetaling - kwota zwrotu podatku. Restskat til betaling - kwota dopłaty do duńskiego urzędu.